Wielka Brytania - położenie, mapa, flaga, stolica, ludność, waluta, turystyka

Wielka Brytania to ojczyzna Beatelsów, Harry'ego Pottera, herbaty, czerwonych budek telefonicznych, piętrowych autobusów, gry w golfa - jest tak różnorodna a zarazem niezwykle intrygująca. Ta jedna z niewielu już monarchii na świecie pozwala nam poznać swoją wyjątkową historię, ciekawe zabytki oraz niezwykłą kulturę. Na pewno warto poznać lepiej wyspy brytyjskie i dowiedzieć się, czym jeszcze charakteryzuje się Wielka Brytania?

Położenie Wielkiej Brytanii

Wielka Brytania jest państwem wyspiarskim w północno-wschodniej części Europy, właściwie jej nazwa brzmi Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. W skład jego wchodzą Anglia, Walia i Szkocja (to księstwa z odrębnymi stolicami, znajdują się na wyspie o nazwie Wielka Brytania), a także Irlandia Północną, która jest odrębna wyspą i graniczy z Irlandią. To jedyna granica lądowa Królestwa. Irlandia Północna jest prowincją z odrębną stolicą.

Jako wyspę Królestwo obmywa wiele wód morskich i oceanicznych, w tym Ocean Atlantycki, Morze Północne, Morze Irlandzkie. Wielka Brytania jest połączona również z Francją poprzez Kanał La Manche i tunel pod nim w miejscowości Dover.

Wielka Brytania posiada wiele zależnych terytoriów w różnych częściach świata, są to terytoria zamorskie, w tym między innymi:

• Bermudy,
• Wyspy Dziewicze,
• Falklandy,
• Kajmany,
• Wyspa Świętej Heleny,
• Gibraltar i wiele innych.

Informacje o Wielkiej Brytanii

Omawiany kraj zrzesza kolonie i inne posiadłości jako założyciel Wspólnoty Narodów. Był członkiem Unii Europejskiej, ale wystąpił z niej. Obecnie należy do NATO i Rady Europy. Jest uznawana za kraj bardzo rozwinięty, plasuje się w pierwszej dziesiątce na świecie. Na przełomie XIX i XX wieku państwo to było największym światowym mocarstwem. Jest nim nadal, ale jego wpływy światowe są znacznie mniejsze, jest za to silnym europejskim krajem, ma wiele wpływów politycznych, ekonomicznych, gospodarczych, kulturalnych oraz naukowych. Jest także doskonale przygotowane, jeśli chodzi o kwestie militarne, ma wiele garnizonów, np.: w koloniach, ale i na Cyprze czy w Niemczech. Dysponuje również głowicami atomowymi.

Wielka Brytania jest monarchią parlamentarną, rząd odpowiada przed parlamentem, a na czele państwa stoi król, aktualnie jest nim Karol III, który sprawuje rządy od dnia 8.09.2022 po śmierci swojej matki, królowej Elżbiety II. Królową Małżonką jest Kamila Parker Bowles. Pierwszą żoną i matką dzieci króla była jednak tragicznie zmarła w wypadku samochodowym Diana Spencer. Król doczekał się z nią dwójki synów, Wilhelma, dziś następcy tronu, który związał się z Katarzyną, z którą ma 3 dzieci (księcia Jerzego, księżniczkę Karolinę oraz księcia Ludwika) oraz Henryka (Harry’ego), który ze związku z Meghan ma dwoje dzieci, księcia Archiego i księżniczkę Lilibeth.

Stolicą Wielkiej Brytanii jest Londyn, jest on również stolicą Anglii. Z kolei stolicą Walii jest Cardiff, a stolica Szkocji: Edynburg. Stolica Irlandii Północnej jest zaś Belfast.

Różnica czasu miedzy Warszawą a Londynem wynosi 1 godzinę - w Londynie jest zawsze o godzinę wcześniej niż w Polsce.

Ludność Wielkiej Brytanii

Bardzo ciekawy jest podział administracyjny omawianego kraju. Jego cztery części dzielą się na kolejne w następujący sposób:

• Anglia dzieli się na 9 regionów i dalej na hrabstwa;
• Szkocja dzieli się na 32 mniejsze jednostki administracyjne;
• Walia dzieli się na 22 mniejsze jednostki administracyjne, w tym hrabstwa oraz miasta;
• Irlandia Północna składa się z 9 dystryktów.

W każdej części głównym jerzykiem urzędowym jest język angielski. Dodatkowo w Szkocji mówi się również po szkocki, w Walii po walijsku, a w Irlandii Północnej po irlandzku.

Liczba ludności w Wielkiej Brytanii to około 65 milionów osób. Głównie są to rodowici mieszkańcy, w tym Anglicy, Szkoci, Walijczycy oraz Irlandczycy. Nie da się ukryć, że wyspy są miejscem docelowym wielu wędrówek migracyjnych. Jaki jest cel emigracji do Wielkiej Brytanii? Zwykle zarobkowy, co sprawia, że znajdują tam zatrudnienie osoby innych narodowości, w tym Polacy, Niemcy czy Francuzi. Wiele osób wyemigrowało również na wyspy w czasie II wojny światowej, tam się osiedliło i zaczęło nowe życie.

Jeśli chodzi o kwestie religijne to ludność wysp to w dużej mierze protestanci, zwykle anglikanie (około 40%), a także zielonoświątkowcy. Katolicy stanowią zaledwie 10%, a aż 1/3 deklaruje się jako ateiście. Niewielki odsetek zamieszkałych wyznaje inne religie, w tym islam czy prawosławie.

Flaga Wielkiej Brytanii

^{Flaga Wielkiej Brytanii}

Mapa Wielkiej Brytanii

^{Mapa Wielkiej Brytanii}

^{Mapa polityczna Wielkiej Brytanii}

Waluta Wielkiej Brytanii

Oficjalną walutą w Wielkiej Brytanii jest funt szterling. Składa się on z 100 pensów. Międzynarodowym skrótem funta jest GBP.

Historia Wielkiej Brytanii

W czasach starożytnych wyspy brytyjskie zamieszkiwały plemiona celtyckie, przybyli oni na te tereny z Europy wschodniej oraz centralnej. Doskonale radzili sobie z obróbką żelaza, posiadali dobrej jakości broń, ich ludy napływały na wyspy, rozwijała się ich kultura oraz język. W 55 roku p.n.e. Juliusz Cezar dokonał inwazji na wyspy brytyjskie, nie zdobyto jednak żadnych terenów, kolejne próby podboju Brytanii odbyły się kilka lat później. Ślady obecności Rzymian na wyspach widoczne są do dnia dzisiejszego, np.: w nazewnictwie miast, z końcówką caster i podobnych - Lancaster, Manchester itp.

W średniowieczu omawiane wyspy zostały podbite przez plemiona anglosaskie, rozpoczęła się chrystianizacja. Kolejne wieki to najazdy Normandów, rozpoczęli oni inwazję od południa. Od północy z kolei wyspy zaatakowali wikingowie. W XI wieku wyspy zajął Wilhelm I Zdobywca, ale po wygaśnięciu jego dynastii rządy rozpoczęła dynastia Plantagenetów, następnie Landcasterowie. Wybuchały walki o tron, w tym wojna Dwóch Róż. Zakończyły się, gdy tron objął Henryk z dynastii Tudorów. Utworzyła się nowa religia: anglikanizm, władze przejęła dynastia Stuartów. Anglia i Szkocja zawarły unię realną, powstało na jej mocy Królestwo Wielkiej Brytanii, panowanie przejęła dynastia hanowerska, zdobywano kolejne kolonie zamorskie. W XVIII wieku Wielka Brytania stanęłą przeciwko Francji napoleońskiej. W Wieku XIX utworzono Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii, a na tronie zasiadła kilka lat później Królowa Wiktoria, rozpoczęła się epoka wiktoriańska, zakupiono Kawał Sueski, podbito Sudan.

Początek XX wieku to rozpoczęcie panowania dynastii windsorskiej, która zasiada na tronie do dziś. Omawiane państwo zawarło wiele sojuszy, w tym z Japonią. 1914 rok to czas, gdy wypowiedziało wojnę Niemcom, a po jej zakończeniu już nie było tak pewnym mocarstwem. Niepodległość w okresie międzywojennym uzyskała Irlandia, częścią Królestwa pozostała jednak Irlandia Północna. Gdy w 1939 roku Niemcy zaatakowały Polskę, tytułowy kraj powtórnie wypowiedział im wojnę, po wojnie założono ONZ, Wielka Brytania stała się jej członkiem i założycielem. Była członkiem EFTA, należy do NATO. Była członkiem Unii Europejskiej ale wystąpiła ze wspólnoty ostatecznie w 2020 roku.

Londyn - stolica Wielkiej Brytanii

Londyn jest stolicą i największym miastem Wielkiej Brytanii. Znajduje się w południowo-wschodniej części kraju, leży nad rzeką Tamizą. W Europie stanowi trzecie, co do wielkości miasto, zaraz po Moskwie oraz Stambule. Tworzy aglomerację. Szacuje się, że w Londynie mieszka około 15 milionów osób, z czego 20% to ludność pochodzenia obcego, w tym z Azji czy Afryki.

Londyn to prężnie rozwijające się centrum finansowe, dokonuje się tam dynamicznego obrotu gotówką oraz obligacjami, siedzibę mają tam wielkie towarzystwa inwestycyjne oraz ubezpieczeniowe. To ośrodek medialny, kulturalny, gospodarczy oraz ekonomiczny kraju.

Londyn corocznie odwiedza ponad 20 milionów osób, jest miastem bardzo atrakcyjnym turystycznie. W mieście znajduje się bowiem wiele zabytków i atrakcji turystycznych, w których większość stanowi prawdziwe symbole miasta.

Na pewno z Londynem kojarzy nam się Big Ben. Niby zwyczajna wieża zegarowa, a zna ją każdy. Znajduje się na większości pocztówek z Londynu. Warto oczywiście zwiedzić całe Opactwo Westminsterskie. Składa się z neogotyckiego pałacu, gdzie swoją siedzibę ma brytyjski parlament, tam właśnie znajduje się słynny Big Ben, opactwo oraz kościół. Tutaj również możemy zwiedzać groby królewskie.

Nie można wyjechać z Anglii bez zwiedzenia Pałacu Buckingham, który od początku XIX wieku jest siedzibą monarchów czyli członków rodziny królewskiej. Na placu przed pałacem znajduje się pomnik Królowej Wiktorii. Część pałacu jest udostępniona zwiedzającym, w pozostałej rezyduje król z rodziną oraz odbywają się ważne uroczystości państwowe.

Kolejnym, znanym zabytkiem miasta jest London Tower. Dawniej pełniła funkcje obronne, było tam więzienie, mennica, skarbiec, miejsce egzekucji oraz arsenał wojskowy.

W mieście znajduje się także zabytkowa katedra świętego Pawła, znajduje się w samym centrum stolicy. Jej charakterystyczną cechą jest 50-metrowa kopuła. Obecnie znajduje się w nim kilka galerii sztuki.

Kolejnym miejscem, które kojarzy się nam z Londynem jest Tower Bridge. To most na Tamizie, który jest symbolem miasta, składa się z dwóch zwodzonych przęseł, podnoszą się one w ciągu 1,5 minuty. Roztacza się z niego piękny widok na miasto.

Warto zobaczyć również London Eye - koło obserwacyjne w formie diabelskiego młyna, które zbudowano z okazji nowego tysiąclecia.

Jeśli lubimy przebywać na świeżym powietrzu, na pewno spodoba się nam Hyde Park, jeden z najpiękniejszych w Londynie. Zajmuje około 2,5 kilometrów kwadratowych. Warto wybrać się również do Muzeum Brytyjskiego, gdzie zgromadzone są cenne zbiory, między innymi rzeźby z Partenonu czy kamień z Rosetty. Kolejnym przystankiem na trasie jest Muzeum Historii Naturalnej, które razem z eksponatami "wystąpiło" w dwóch częściach zabawnej komedii "Noc w Muzeum". Zachęca także galeria sztuki Tate Modern, gdzie znajdują się kolekcje sztuki nowoczesnej i współczesnej, w tym obrazy Picassa czy Richtera.

W Londynie krzyżuje się wiele autostrad, prężnie działa transport miejski publiczny, w tym 11 linii metra. Z Londynem kojarzą się również piętrowe miejskie autobusy oraz czerwone budki telefoniczne: codziennie chętnie turyści robią sobie w nich zdjęcia.

Ciekawe miasta w Wielkiej Brytanii

Kolejnym, ciekawym angielskim miastem jest Birmingham. Znajduje się tam między innymi zabytkowa katedra, kościoły, dzielnica chińska, dzielnica jubilerów, Muzeum Tolkiena czy Muzeum Czekolady.

W północnej części wyspy znajduje się Leeds, gdzie warto zobaczyć zabytkowy ratusz, katedrę, sklepy i kamieniczki z epoki wiktoriańskiej, budynek dawnej giełdy, browar, klasztor cysterki, muzeum broni, ogród tropikalny, teatr West Yorkshire Playhouse czy stadion.

Największym miastem i stolica Szkocji jest Glasgow. Warto zobaczyć tam George Square, katedrę świętego Mungo, perełkę architektoniczną, jaką jest budynek Glasgow School of Art, Muzeum Transportu czy Ogród Botaniczny.

W północnej Anglii znajduje się miasto Manchester. Do najważniejszych jego zabytków należą ratusz w stylu neogotyckim, zabytkowy szpital, budynki, zbudowane w stylu wiktoriańskim czy katedra w kolegiatą w stylu gotyckim.

Warto zwiedzić również miasto Bradford, gdzie czeka na nas wiele zabytków w stylu gotyku weneckiego, w tym ratusz.

Jeśli odwiedzamy Szkocję, koniecznie musimy zwiedzić Edynburg. Znajduje się w nim wiele cennych zabytków, w tym Stare Miasto z główną ulica Royal Male, malowniczy park-dzielnicę Princes Street Gardens, Nowe Miasto czy Pałac Holyrood. Niekwestionowaną jednak atrakcją turystyczną jest Zamek w Edynburgu, malowniczo wznoszący się na wzgórzu. To jedna z najstarszych, ale i najbardziej okazałych fortec w Europie, posiada swój własny garnizon wojskowy. Są tutaj liczne wystawy muzea, kawiarnie, sklepik, szacuje się, że w zamku można z powodzeniem spędzić cały dzień. Do najciekawszych części zamku należą Pałac Królewski, kaplica, Wielka Aula oraz zamkowe więzienia. Codziennie o godzinie 13.00 oddawana jest salwa armatnia. Do zamku można wejść codziennie poza Świętami Bożego Narodzenia. Najlepiej jednak zaplanować wycieczkę, ponieważ zamek cieszy się ogromnym powodzeniem i bardzo często bilety są wyprzedane.

Na wschodzie wyspy znajduje się ojczyzna zespołu The Beatles, czyli Liverpool. W tym mieście na pewno warto zobaczyć Pier Head, czyli zespół popularnych w mieście budynków, zabytkowe doki, katedrę, muzeum czy galerie sztuki. Wiele osób urządza po mieście wycieczki śladami Beatelsów: udają się do klubów, w jakich bywali czy do dzielnic gdzie wychowywali się i mieszkali członkowie legendarnej grupy.

W południowej części wyspy znajduje się jeszcze jedno miasto warto uwagi, a mianowicie Bristol. Warto zobaczyć tam zabytkową katedrę i kościoły, zabytkowy budynek dworca kolejowego czy Clifton Bridge z XIX wieku.

Atrakcje turystyczne Wielkiej Brytanii

Poza ciekawymi miastami z wieloma zabytkami, z Wielkiej Brytanii warto zobaczyć również wiele innych, intrygujących miejsc jednym z nich jest Stonehenge w Wiltshire. To jeden z najcenniejszych zabytków czasów prehistorycznych, szacuje się, że monumenty pochodzą z okresu neolitu. Nie wiadomo jednak, czemu miała służyć budowla, stale tworzone są teorie na ten temat. Wiele osób wskazuje na udział istot pozaziemskich w tworzeniu monumentów. Szacuje się, że krąg był w przeszłości wykorzystywany do rytuałów, związanych z kultem ciał niebieskich, zwłaszcza Słońca oraz Księżyca.

Jeśli interesuje nas historia Titanica, warto wybrać się do Muzeum Titanica w Belfast. Znajdujemy tutaj konstrukcję niezatapialnego statku oraz poznamy jego historię. W Londynie znajduje się z kolei wyjątkowe Muzeum Harry'ego Pottera, gdzie poczujemy się jak w książkach i filmie o młodym czarodzieju. Studio Warner Bros umożliwia dostanie się do domu wujostwa Harry'ego, na Ulicę Pokątną, peron 9 i ¾, zobaczenie, jak wygląda Wielka Sala w Hogwarcie, zwiedzenie chatki Hagrida czy gabinetu Dumbledora. Wszystko oczywiście w wyjątkowym klimacie tej historii, czeka na nas wiele rekwizytów i możliwości robienia zdjęć, np.: w szatach Gryffindoru. To wyjątkowe miejsce dla każdego fana sagi. Dostarcza niesamowitych przeżyć i wrażeń.

Jakie pamiątki warto przywieźć z Wielkiej Brytanii?

Co warto przywieźć z wakacji na wyspach? Na pewno to, co się z nimi kojarzy, np.: pamiątki, związane z drużynami piłkarskimi, parasol, którzy kojarzy się z brytyjską pogodą czy pamiątki, związane z osobami znanymi, np.: zespołem The Beatles lub Harrym Potterem. Warto zakupić również markową odzież w londyńskich centrach handlowych, książkę, kosmetyki, zwłaszcza perfumy. Możemy również zaopatrzyć się w smaczne gatunki angielskiej herbaty w zestawie z pięknymi filiżankami.

Kuchnia Wielkiej Brytanii

Brytyjska kuchnia lubi mięso, jada się je na wyspach dość sporo. Szczególnie lubiana jest wołowina, wieprzowina i jagnięcina, drób ma mniejsze znaczenie. W Wielkiej Brytanii jada się bardzo dużo placków i naleśników oraz puddingów. Poza tym chętnie jada się również dania mniej zdrowe, jak popularne fast foody, np. burgery i frytki, co jest związane z amerykanizacją wysp. Zwykle jednak frytki stanowią dodatek do ryby.

Jednym z podstawowych dań brytyjskiej kuchni jest pieczeń, podawana jest z ziemniakami, sosem oraz porcją warzyw. Kolejne flagowe danie to fish and chips, czyli wspominana już ryba z frytkami. Na uwagę zasługuje również tradycyjne angielskie śniadanie: jajecznica lub jajo sadzone, kiełbaski, fasolka w sosie pomidorowym, tosty z masłem oraz smażony bekon. Takie pożywne śniadanie można zjeść w większości brytyjskich restauracji, a już na pewno angielskich barów. Chętnie jada się również warzywa, w tym kalafior w sosie serowym oraz placki ziemniaczane z zapiekanym mięsem.

A co z deserami? Tutaj najpopularniejszy jest apple pie, czyli zapiekany placek z jabłkami oraz puddingi na słodko: z rodzynkami, bakaliami.

W kuchni brytyjskiej obecnych jest również wiele gatunków napojów, w tym oczywiście angielska herbata. A co z alkoholem? Pija się tutaj dużo piwa, na czele oczywiście z piwem "ale", ponadto lubiane są także wina, giny, cydr, toniki oraz whisky.

Ciekawostki o Wielkiej Brytanii

Poniżej garść ciekawych informacji na temat Wielkiej Brytanii, tego jeszcze o niej nie wiemy.

• Zamek Windsor jest najstarszą królewską rezydencją;
• Paszporty są wydawane w imieniu głowy państwa - król czy królowa nie muszą więc mieć swojego paszportu;
• Gra w golfa jest uznana za sport narodowy w Szkocji, a herbata za narodowy napój Anglii. Z kolei najpopularniejszym sportem całego kraju jest piłka nożna;
• Flaga Królestwa nazywana jest zwyczajowo Union Jack, stanowi połączenie flag części królestwa: flagi angielskiej, irlandzkiej oraz szkockiej;
• W Londynie znajduje się ponad 100 różnych muzeów;
• W Wielkiej Brytanii nie ma oficjalnie zatwierdzonej konstytucji.