Park Narodowy to obszar objęty ochroną prawną, zachowany w stanie naturalnym lub niewiele zmieniony przez działalność gospodarczą człowieka. Tworzy się je w celu ochrony ginących gatunków zwierząt, obszarów wyróżniających się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi oraz edukacyjnymi.
W związku z rozwojem turystyki, zwiększającym się ruchem turystycznym, co wpływa na odkrywanie dziewiczych terenów, zwiększa się również zapotrzebowanie na tworzenie nowych Parków Narodowych. Według prawa są ona najwyższą formą ochrony przyrody.
Najstarsze parki narodowe świata
Park Narodowy Yellowstone w Ameryce Północnej
Pierwszym parkiem narodowym na świecie, jaki został utworzony jest Park Narodowy Yellowstone w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Położony jest on w Górach Skalistych, na rozległym płaskowyżu rozciętym wąwozem rzeki Yellowstone. Na początku XIX wieku traper John Colter opisał cuda krainy Yellowstone. Był to pierwszy Europejczyk, który tam dotarł. Opisał to, co zobaczył m. in. żółte góry, wodospady w kanionach, kolorowe jeziora, bulgoczące błota. Czytelnicy jednak nie uwierzyli, uważając opisy za zmyślone lub przekoloryzowane. Przekonały ich dopiero szkice i obrazy wykonane kilkadziesiąt lat później przez członków ekspedycji finansowanej przez amerykański rząd. W 1872 roku objęto teren ochroną państwową. W parku zakazano osiedlania się, myślistwa, połowu i zbieractwa.
Park Narodowy Yellowstone ma obecnie powierzchnię 9 tys. km² i jest prawie 50 razy większy niż Tatrzański Park Narodowy. Dzięki wyjątkowej lokalizacji na ogromnym superwulkanie uważanym za aktywny, podszytym leżącym na głębokości 7-17 km jeziorem lawy teren parku obfituje w geologiczne atrakcje, jakimi są gejzery - w tym najsłynniejszy na świecie Old Faithful wyrzucający, co 1,5 godziny wrzącą wodę na wysokość 30-55 metrów, gorące źródła termalne, wulkany błotne, fumarole, czyli wyziewy gorących gazów i par wulkanicznych oraz wodospady. Równie bogata jest tu fauna i flora, w parku żyje m. in. 20 tyś. jeleni wirginijskich, łosie, niedźwiedzie czarne i grizzly, 3, 5 tys. jedynych dzikich bizonów. Park jest jednym z największych rezerwatów dzikich zwierząt na świecie. W Yellowstone znajdują się cztery centra turystyczne: Fishing Bridge, Grant Village, Old Faithful, Albright. Każdego roku Park Narodowy Yellowstone odwiedza około 3 miliony turystów.
Park Narodowy Yellowstone
Royal National Park w Australii
Numer dwa to Royal National Park w Australii. Założony w 1879 roku jest drugim najstarszym na świecie parkiem po Yellowstone. Odkryty przez Sir Johna Robertsona położony jest w odległości 32 km od Sydney. Przebiega przez niego około 150 km oznakowanych ścieżek. Do głównych atrakcji Royal National Park należy szereg miejsc i zabytków związanych z dziedzictwem kulturowym Aborygenów, które znajdują się na specjalnie opracowanej trasie "Aboriginal Discovery Ranger". W parku podziwiać można otwarty ocean, piaszczyste i skaliste dzikie plaże, jak również gęste lasy. Zamieszkują tu liczne gatunki ptaków m. in. kakadu.
Park Narodowy Royal
Park Narodowy Banff w Kanadzie
Trzecim historycznie parkiem narodowym na świecie jest Park Narodowy Banff założony w 1885 roku w południowo zachodniej Kanadzie o powierzchni 6641 km². Jest to pierwszy park narodowy w Kanadzie i drugi w Ameryce Północnej. Głowna miejscowość Parku - Banff powstała w roku, 1883 kiedy to trzech pracujących przy budowie kolei transkontynentalnej robotników natknęło się tutaj na gorące źródła. Park Narodowy Banff słynie z pięknych Gór Skalistych na terenie, których jest położony. Rozwój Parku i infrastruktury z nim związanej nastąpił bardzo szybko. Zaczęto budować piękne, renomowane hotele, co doprowadziło do powstania jednych z najczęściej odwiedzanych przez Amerykanów kurortów górskich m. in. Lake Louise, Baff. Prężnie rozwija się tutaj turystyka kajakowa m. in. na Jeziorze Moraine, wspinaczkowa i narciarska. Malownicze Góry Skaliste ze swoimi polodowcowymi jeziorami i licznymi trasami turystycznymi sprzyjają wyprawom zarówno pieszym, konnym jak i rowerowym. Zimą na zamarzniętej tafli jeziora Louise odbywają się coroczne słynne na całym świecie konkursy rzeźb lodowych.
Park Narodowy Banff
Park Narodowy Nahuel Huapi - Argentyna
Czwartą pozycję zajmuje Park Narodowy Nahuel Huapi (w języku miejscowych Indian "wyspa jaguarów"), najstarszy park narodowy Argentyny i jeden z najstarszych na świecie. Swoją nazwę zawdzięcza największemu jezioru położonemu na terenie parku - Nahuel Huapi. Założony w 1903 roku o powierzchni 3190 km² położony jest na wschodnich zboczach Andów, przy granicy z Chile. Teren, na którym znajduje się park pierwotnie był prywatnym terenem, który podróżnik i badacz Francisco Perito Moreno otrzymał od rządu argentyńskiego i zajmował 75km². Słynie przede wszystkim z dolin i jezior polodowcowych, piętrowości roślinnej i bardzo bogatej fauny. Można tu spotkać m. in. kormorany, gęsi, kondory wielkie, flamingi, pumy czy huemale. Leżące na terenie parku wcześniej wspomniane jezioro Nahuel Huapi zajmuje powierzchnię 544 km² , usytuowane jest u podnóża wschodniej strony Andów na wysokości 767 m. n.p. m. Znajduje się na nim wiele wysepek w tym jedna, na której jest stacja badawcza. Jezioro odkryli w 1670 roku jezuici, którzy utworzyli tam swój ośrodek misyjny, jednak w roku 1934 teren został objęty ochroną w parku narodowym. Podczas zwiedzania parku można zatrzymać się w jedynym mieście na jego terenie - San Carlos de Bariloche. Nahuel Huapi jest jednym z najpopularniejszych miejsc turystyczno - wypoczynkowych w Argentynie.
Park Narodowy Nahuel Huapi
Park Narodowy Sarek w Szwecji
Najstarszym parkiem narodowym w Europie i zarówno jednym z najstarszych na świecie jest utworzony w 1909 roku (w 37 lat po PN Yellowstone) Park Narodowy Sarek w Szwecji. Głównym celem parku jest ochrona alpejskiego krajobrazu północnej części Gór Skandynawskich. Położony około 100 km za kołem polarnym ma powierzchnię 1970 km² i jest jednym z najbardziej dzikich i wyludnionych obszarów Europy. Sarek jest chyba najbardziej górzystym parkiem narodowym w Szwecji, znajduje się w nim ponad 200 szczytów górskich o wysokości ponad 1800 metrów. Najwyższy szczyt to Sarektjåhkkå (2089 m. n.p. m). Flora parku jest bardzo bogata, ze względu na mikroklimat, jaki tu panuje, rośliny osiągają wielkości znacznie większe niż w pozostałych rejonach Europy. Spotkać można tu również przepiękne kolorowe pola, które tworzą różnobarwne kwity m. in. żółte pełniki europejskie, fioletowe traganki alpejskie czy niebieskie niezapominajki alpejskie. Zwierzęta PN Sarek to przede wszystkim renifery, lisy polarne, niedźwiedzie i rosomaki. Zwiedzanie parku jest trudne i wymaga specjalistycznego sprzętu oraz dobrego przygotowania z zakresu turystyki górskiej. Na terenie parku nie ma infrastruktury turystycznej, wyznaczonych tras, turysta jest zdany tylko na siebie. Można rozbijać namioty i rozpalać ogniska, telefon alarmowy z którego można wezwać pomoc znajduje się w samym centrum parku. Przygotowując się do zwiedzania PN Sarek trzeba koniecznie pamiętać o ubezpieczeniu, gdyż w razie potrzeby pomoc dociera tam tylko helikopterem, co bez ubezpieczenia narazi turystę na duże koszty.
Park Narodowy Sarek
Park Narodowy Wirunga w Afryce
Park Narodowy Wirunga to pierwszy park narodowy w Afryce założony w 1925 roku, zaliczany do najstarszych na świecie. Leży we wschodniej części Demokratycznej Republiki Konga, a jego powierzchnia to 7800km². Uważany jest za najcenniejszy Park Narodowy Afryki ze względu na występujące tu goryle, szympansy, słonie, okapi i wiele innych gatunków zwierząt, których populacja w Afryce maleje. Park jest jedynym tak zróżnicowanym pod względem przyrodniczym parkiem na kontynencie, na jego terenie występują różnego rodzaju siedliska od sawanny, po lasy deszczowe i lodowcowe. Jednak Wirunga jest bardzo poważnie zagrożony. Na dzień dzisiejszy 85% terytorium Parku obejmują rządowe koncesje, które zostały przekazane koncernom paliwowym pozwalając na szukanie obszarów roponośnych. Wiąże się to z robieniem odwiertów i prowadzeniem do nich dróg oraz ścieżek, którymi mogą dotrzeć także kłusownicy oraz ludzi zajmujący się nielegalną wycinką drzew. Temat zagrożenia parku został poruszony przez WWF: "WWF przygotował specjalny raport, który wskazuje na szereg zagrożeń dla parku narodowego. Dowodzi też, że eksploatacja ropy naftowej nie przyniesie zysków mieszkańcom zamieszkujących okolice parku. Co więcej może zagrozić zasobom wody pitnej i doprowadzić do zanieczyszczenia jeziora Edwarda, które dziś jest źródłem utrzymania dla miejscowych rybaków, a także uniemożliwi zarabianie na turystyce? Jeżeli z parku znikną rzadkie gatunki zwierząt, które są celem wypraw turystów z całego świata, nie może być mowy o tym, że zniszczony obszar parku narodowego przyciągnie zagranicznych gości" (wyp. Paweł Średziński WWF Polska ).
Park Narodowy Wirunga
Białowieski Park Narodowy
Do jednych z najstarszych parków narodowych na świecie trzeba także zaliczyć Białowieski Park Narodowy, którego początki sięgają roku, 1921 kiedy to najpierw utworzono rezerwat. W 1932 roku przekształcił się w Białowieski Park Narodowy, a jego powierzchnia na dzień dzisiejszy wynosi 10 517,27 ha.
Białowieski Park Narodowy
Jest to najstarszy park narodowy w Polsce i drugi pod tym względem w Europie. Chroni najlepiej zachowany fragment Puszczy Białowieskiej, ostatni na niżu Europejskim naturalny pierwotny las. Park słynie z Rezerwatu Pokazowego Żubrów, których populacja jest tutaj odtwarzana. Obecnie na wolności w polskiej części Białowieskiej Puszczy żyje około 500 osobników. Obszar Parku ma bardzo zróżnicowaną faunę, żyje tu 12 000 gatunków zwierząt. Równie różnorodna jest flora, w parku przeważają lasy grądowe, występują także olsy i łęgi oraz bory sosnowe, świerkowe i mieszane.
Liczba gatunków roślin to ponad 1000. Na obszarze Białowieskiego Parku Narodowego znajduje się Park Pałacowy, założony na przełomie XIX i XX wieku, którego powierzchnia liczy 50 ha. Park w stylu angielskim zaprojektował polski projektant Walery Kronenberg. Mieści się w nim najstarszy budynek w Białowieży - obelisk z piaskowca, który został postawiony na pamiątkę polowania króla Augusta III Sasa w 1752 roku.
Komentarze