Alpy, przekraczające 4000 m n.p.m. i pokryte lodowcami, kuszą licznymi trasami turystycznymi i wspinaczkowymi. Mimo że wymagają one często odpowiedniego przygotowania i sprzętu specjalistycznego, cieszą się wciąż dużą popularnością. Niektóre rejony są latem wręcz "zadeptywane" przez wczasowiczów i turystów, zwłaszcza w Dolomitach i w Dolinie Aosty. Bywają również tereny, na których turysta z plecakiem jest rzadkim gościem. Szczególnie ustronne są Alpy Nadmorskie. Alpy we Włoszech dzielą się na kilka części. Sprawdź, jakie przepiękne są Alpy włoskie.
Pasma Alp Włoskich
- Do wschodnich należą: Julijskie na północnym wschodzie, dalej Karnijskie oraz Dolomity na wschód od rzeki Adygi;
- Do centralnych zalicza się leżące na północ od Dolomitów Alpy Zillertalskie i pasmo Ortlera należące do Retyckich;
- W Lombardii znajdują się Orbi;
- Pozostałe pasma (między innymi Graickie i Walijskie) należą do Zachodnich.
Alpy Włoskie - szczyty
Największą różnorodność pasm górskich możemy znaleźć w okolicy Doliny Aosty. Patrząc od wschodu, pierwsze widoczne są Alpy Walijskie z masywnymi Monte Rosa i Matterhorn (4478 m n.p.m.). Dalej, na północnym zachodzie, na granicy Włoch i Francji, dominuje masyw Mont Blanc (4810 m n.p.m.) - najwyższego szczytu Europy. W południowej części regionu króluje cieszący się dużą popularnością Gran Paradiso (4061 m n.p.m.) w Alpach Graickich. Przy granicy z Francją rozciągają się Kotyjskie, zaś na południe od nich - Nadmorskie.
Charakterystyka pasm Alp Włoskich
Poniżej znajdują się wymienione już wcześniej włoskie części Alp z krótkimi opisami.
Alpy Julijskie
Piękne, a nieodkryte jeszcze przez masową turystykę Alpy Julijskie (Alpi Giulie), wznoszą się przy północnej granicy Włoch, na obszarze prowincji Udine. Na ich niepowtarzalny krajobraz składa się biel wapienia i zieleń lasów, wspaniałe widoki oraz bogactwo świata zwierząt i roślin. Najchętniej odwiedzane miejscowości wypoczynkowe to:
- Pontebba blisko granicy austriackiej,
- Sella Nevea z dużą stacją narciarską,
- Tarvisio z kompleksem nowoczesnych wyciągów.
Dolomity
Dla niektórych najpiękniejsze góry świata znajdują się w północno-wschodniej części regionu Trydent-Górna Adyga. Dolomity (Dolomit) składają się z grup skalnych, nieraz potężnych "baszt", oddzielonych głębokimi dolinami i wysokimi, lecz zwykle łatwo dostępnymi przełęczami. Cały ich obszar w 2009 roku został wpisany na Listę UNESCO. Najwyższymi szczytami pasma są:
- Marmolada (3343 m n.p.m.),
- Antelao (3264 m n.p.m.).
Właśnie w Dolomitach znajdują się słynne via ferraty - żelazne drogi. To wyjątkowo trudne trasy turystyczne prowadzące wyeksponowanymi ścianami skalnymi. Żeby ułatwić poruszanie się po nich, zabezpieczono je sztucznymi ułatwieniami: żelaznymi drabinkami, stalowymi kółkami, mostkami itp. Niebywałą atrakcją pasma jest podróż pomiędzy znanymi ośrodkami sportów zimowych: Cortina D’Ampezzo i Bolzano, tak zwaną Grande Strada delle Dolomiti - Wielką Drogą Dolomitów. To niemal legendarna trasa prowadząca karkołomnymi zakrętami przez podniebne przełęcze (powyżej 2000 m n.p.m.). Widoki z niej są tak magnetyzujące, że pokonują ją codziennie dziesiątki autokarów.
Alpy Retyckie (Alpi Retiche)
Stanowią najwyższą partię Alp Wschodnich i zajmują obszar na styku Szwajcarii, Włoch i Austrii. Mają cudowną rzeźbę z iglicami skalnymi, wielkimi pionowymi ścianami, ostrymi graniami i głębokimi dolinami, będącymi rezultatem działania lodowców. Część lodowców do dziś zachowała się w wyższych partiach gór. Najwyższym wzniesieniem tych gór jest Ortler (3905 m n.p.m.). Warto zobaczyć między innymi:
- schronisko nad jeziorem Lago di Fontana Bianca (z języka niemieckiego Weissbrunn, 1872 m n.p.m.),
- malowniczą Val di Senales (z języka niemieckiego Schalstal),
- wieżę romańskiego kościoła wyłaniającego się z wód sztucznego jeziora Lago di Resia,
- wspaniały zamek Lichtenberg w dolinie Venosta.
Alpy Walijskie (Alpi Pennine)
Rozciągają się od Wielkiej Przełęczy św. Bernarda na zachodzie do przełęczy Simplon na wschodzie, na granicy Włoch i Szwajcarii. Łańcuch nacinają liczne głębokie i rozgałęzione doliny, a wyższe partie pokryte są lodowcami. Na terenie tych gór znajduje się 36 z 60 alpejskich czterotysięczników. Najwyższe z nich to:
- Dufour-spitze (4634 m n.p.m.), Dom (4545 m n.p.m.),
- Weisshorn (4506 m n.p.m.),
- uznawany za jeden z najpiękniejszych szczytów na świecie - Matterhorn (4478 m n.p.m.).
Pasmo przecinają liczne szlaki turystyczne o różnym stopniu trudności, na przykład trawersująca cały łańcuch wielodniowa Alta Via 1. W dolinach Val di Gressoney, Val d’Ayas i Valtournenche znajdują się znane stacje narciarskie, między innymi najpopularniejsza w Breuil-Cervinia u stóp Matterhornu czy największa w dolinie Aosty Monterosa Ski. Masyw Monte Rosa, największy zwarty masyw alpejski, zajmuje wschodnią część gór walijskich na granicy Włoch i Szwajcarii, jego znaczna część należy do regionu Dolina Aosty. Monte Rosa ma aż 10 wierzchołków czterotysięcznych; najwyższy to wspomniany Dufourspitze. W tej okolicy najlepiej zatrzymać się w którejś z miejscowości w dolinie Val di Gressoney. Masyw Mont Blanc ciągnie się wzdłuż granicy włosko-francuskiej i administracyjnie znajduje się w granicach regionu Dolina Aosty. Wierzchołek Mont Blanc (4810 m n.p.m.) jest najwyższym szczytem Alp i Europy, ale leży w całości na terytorium Francji. Najwyższy na terenie Włoch jest boczny wierzchołek masywu: Mont Blanc de Courmayeur (4748 m n.p.m.). Największą miejscowością w rejonie masywu po stronie włoskiej jest Courmayeur - popularny ośrodek narciarski, a zarazem urocze stare miasteczko. Latem warto wybrać się autobusem z Aosty na północ, na Wielką Przełęcz Świętego Bernarda (2869 m n.p.m.); zamkniętą w miesiącach od października do maja).
Alpy Graickie (Alpi Graie)
Wznoszą się na granicy Włoch i Francji (we Włoszech na terenie regionów Dolina Aosty i Piemont). Rozciągają się od przełęczy Mont-Cenis na wschodzie do Małej Przełęczy św. Bernarda na zachodzie. Najwyższym szczytem całego pasma jest Gran Paradiso (4061 m n.p.m.) w jego wschodniej części. Na terenie gór graickich utworzono dwa parki narodowe: Gran Paradiso i Vanoise. W paśmie tym możemy odwiedzić między innymi miejscowość Les Combes, gdzie przyjeżdżał na wakacje papież Jan Paweł II, Valnontey z ogrodem botanicznym Paradisia czy Saint-Martin-De-Orleans z neolitycznym centrum kultu z II tysiąclecia p.n.e.
"Alpy Olimpijskie"
Autostrada A32 z Turynu na zachód prowadzi szlakiem dawnej drogi pątniczej przez dolinę Val di Susa. W kilku miejscowościach w tej dolinie odbyły się konkursy w różnych dyscyplinach narciarskich podczas igrzysk olimpijskich w Turynie w 2006 roku. Najbardziej znane miejscowości to:
- Sauze D’Oulx - kolebka włoskiego narciarstwa,
- Sansicario, gdzie co roku w lipcu odbywa się Carton Rapid Race (wyścig łodzi, które uczestnicy zawodów budują własnoręcznie przez dwie godziny z kartonu),
- Sestriere - najpopularniejsze centrum narciarskie w dolinie.
Alpy Nadmorskie (Alpi Marittime)
To rozległe pasmo na granicy Włoch i Francji, ciągnące się od przełęczy Colle della Maddalena na północy po Col de Tende. W tej części gór znajdują się najdalej na południe wysunięte lodowce. Najwyższym szczytem jest tu Punta dell’Argentera (3297 m n.p.m.). Obie części tych gór Nadmorskich (po stronie włoskiej i francuskiej) - są chronione; po stronie włoskiej w ramach Parco Naturale delle Alpi Marittime. Na terenie parku znajduje się ponad 80 jezior. Najpopularniejsze miejscowości w tej części gór to:
- Sambuco na północy,
- Valdieri w środkowej części,
- Limone Piemonte po drugiej stronie szczytu Argentera.
Warto odwiedzić ogród botaniczny w okolicy Terme di Valdieri, ukazujący bogactwo flory tutejszego miejsca.
Komentarze